Dolmen de Dombate: a catedral do megalitismo en Galicia
Emprender unha viaxe por Cabana de Bergantiños non só nos leva a coñecer algunhas das paisaxes rurais máis impresionantes da costa galega; e a vivir grandes aventuras que seguro lembraremos con nostalxia. Dentro de todas as experiencias que esperan neste entorno atopamos un dos puntos de interese más destacados dentro do patrimonio galego: o Dolmen de Dombate.
Considerado por moitos a catedral do megalitismo en Galicia, garda unha serie de sorprendentes segredos no seu interior. Dada a súa importancia, faremos un repaso á súa historia, como chegar e, por suposto, a forma de poder visitar un dos puntos máis importantes da nosa historia e que se atopa nunha das rutas arqueolóxicas máis destacadas.
A historia do Dolmen de Dombate
A importancia deste monumento megalítico non só reside na súa beleza, trátase tamén dun dos tesouros históricos e etnográficos mellor conservados. Foi catalogado como unha tumba de corredor e un dos conxuntos máis importantes dentro de Galicia, polo que viaxeiros de todo o mundo deciden cada ano achegarse para coñecer un pouco mellor a súa historia.
Os estudos deste túmulo levaron a situar a súa creación na primeira metade do IV século a. C., a pesar de que a súa cámara non chegou ata finales de ese mesmo século. O bo estado de leste logrou que os historiadores puidesen pescudar as épocas nas que se chegou a utilizar, mencionando distintas épocas xa que se cre que foi utilizado entre o 3800 a.C e o 2700 a.C, instante no que xa foi abandonado.
O túmulo conta con aproximadamente 24 metros de diámetro e 1,80 m de altura, o que ofrece ese aspecto impoñente e destacado da súa forma. Pero sobre este, moitos anos atrás, situábase un megalito de menor tamaño e complexidade que se limitaba a unha cámara simple, longa e aberta.
Inspiración para grandes obras da cultura
Aínda que o dolmen é sen dúbida un dos puntos máis interesantes dentro do patrimonio galego, debemos saber que a súa popularidade chegou fai relativamente pouco tempo. Anos antes de que este fose investigado e mesmo custodiado para permitir que xeracións posteriores poidan gozar dela, houbo historiadores e artistas que se referiron ao Dolmen de Dombate.
En primeiro lugar, en pleno século XIX, o historiador galego, Manuel Murguía, xa se referiu ao dolmen, avaliando a importancia deste lugar e explicando algúns dos segredos presentes nos seus restos arqueolóxicos. Pero non foi o único que quedou prendido pola gran forma deste lugar e o seu bo estado; o poeta e escritor galego, Eduardo Pondal, inmortalizouno nun poema: Queixumes dos Piñeiros.
Dolmen de Dombate: Como chegar e horario de visitas
Actualmente o dolmen atópase protexido para evitar posibles danos nas súas estruturas e, por suposto, protexer a historia de Galicia no que é un dos puntos de interese histórico que mellor conservamos ata a data.
Aínda que preto deste dolmen atópanse todo tipo de monumentos, debemos lembrar que este se atopa situado no Centro Arqueolóxico Dolmen de Dombate. Como ben indica o seu nome, temos que achegarnos ata Dombate, localidade situada na parroquia de Borneiro.
No que respecta a horarios, visitas e posible prezo de entrada, o acceso ao Dolmen de Dombate é totalmente libre e gratuíto, con horarios que acollen visitas de mañá ata ben entrada a noite, incluíndose nalgúns meses do ano a posibilidade de gozar das visitas guiadas para coñecer de man dos expertos os segredos do lugar. Actualmente na páxina da Deputación de Coruña recollen os seguintes horarios:
- Visitas libres do 1 de xuño ao 30 de setembro - De luns a domingo de 9:00 a 21:00
- Visitas guiadas do 1 de xuño ao 30 de setembro - De luns a domingo de 10:00 a 14:00 e de 16:00 a 20:00
- Visitas guiadas cada 30 minutos - Comeza a primeira ás 10:00 e a última ás 19:30
- Visitas guiadas nocturnas no mes de xullo - Os venres 10 e 24 ás 23:00
- Visitas guiadas nocturnas no mes de agosto - Os venres 7 e 21 ás 23:00